Συνεχίζεται η οδύσσεια των συνταξιούχων μετά τις νέες περικοπές συντάξεων. Απ’ ότι φαίνεται θα είναι πολύ μακρύς ο δρόμος για την Ιθάκη για τους συνταξιούχους της χώρας μας, μιας και οι νέες περικοπές που έρχονται από το επόμενο έτος μοιάζουν πλέον αναπόφευκτες. Στην αρχή του προηγούμενου μήνα είχαμε την κατάθεση στη Βουλή από την κυβέρνηση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, ενώ πριν από λίγες ημέρες είχαμε την εγκύκλιο του κυρίου Χουλιαράκη με την οποία δινόταν σαφείς οδηγίες προς την κατεύθυνση των περικοπών που έχουν ήδη αποφασιστεί. Φαίνεται πια ότι το 2019 θα έρθει και θα φέρει νέες περικοπές για των συντάξεων μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.

Προσπάθεια αποφυγής των νέων περικοπών στις συντάξεις

Κι ενώ υπάρχουν διάφορες φήμες για προσπάθεια αποφυγής των νέων αυτών περικοπών τίποτα δεν έχει αλλάξει σε σχέση με αυτά που έχουν ήδη ψηφιστεί και αποφασιστεί το προηγούμενο διάστημα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου γίνεται μία προσπάθεια να είναι μικρότερες οι περικοπές των παλαιών συντάξεων, σε σχέση με το 18%, και να ισχύσουν κανονικά οι περικοπές για τους νέους συνταξιούχους. Ακόμη και αυτή η προσπάθεια όμως φαίνεται απέλπιδα, μιας και το προϋπολογισθέν ποσό της μείωσης των συντάξεων για το 2019 είναι περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να καλυφθεί κατά 900.000 εκατ. ευρώ από τις περικοπές στις συντάξεις των νέων συνταξιούχων και κατά 2, 1 δισ. ευρώ από περικοπές συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων.

Οι θεσμοί για τις μειώσεις συντάξεων

Το μέτρο της περικοπής των συντάξεων θεωρείται από τους Θεσμούς ως ένα διαρθρωτικό μέτρο και δεν είναι εύκολο να αποφευχθεί στη βάση ισοδύναμων μέτρων. Στο Υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι μετά από αυτές τις περικοπές των συντάξεων θα έχουν μία μόνιμη μείωση κατά 3,5 δισ. ευρω στο καταβαλλόμενο κονδύλι για τις συντάξεις.

Τσεκούρι στις κύριες συντάξεις

Τη μείωση των συντάξεων αλλά και τη σταδιακή συρρίκνωση του αφορολόγητου προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής που κατατέθηκε στη βουλή από την κυβέρνηση στις αρχές του προηγούμενου μήνα και επαναβεβαιώνει ουσιαστικά τις προβλέψεις του νόμου 4472 του 2017. Το ύψος των περικοπών για το κονδύλι των συντάξεων υπολογίζεται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ για τις κύριες συντάξεις εκτός Δημοσίου και περίπου 1,1 δισ. ευρώ από την περικοπή των συντάξεων του Δημοσίου.

Περικοπές συντάξεων λόγω κατάργησης προσωπικής διαφοράς

Οι περικοπές αυτές θα προέλθουν μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς για τους παλαιούς συνταξιούχους μετά τον επανυπολογισμό της σύνταξής τους σύμφωνα με τον νόμο 4387 του 2016. Η προσωπική διαφορά προβλέπεται να καταργηθεί εξ ολοκλήρου για τους νέους συνταξιούχους, αυτούς δηλαδή που πήραν σύνταξη μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, ενώ για τους παλαιούς συνταξιούχους προβλέπεται να καταργηθεί μέχρι το πλαφόν του 18%. Προφανώς ο πέλεκυς θα είναι βαρύτερος για τους νέους συνταξιούχους μιας και εδώ δεν υπάρχει προστασία το 18%.

Περικοπή εισοδήματος λόγω μείωσης του αφορολόγητου

Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και τη μείωση του αφορολόγητου που έρχεται από το 2020, οπότε και θα διαμορφωθεί στα 5.686 ευρώ από τα 8.636 ευρώ που είναι σήμερα, τότε όλοι καταλαβαίνουμε ότι ο λογαριασμός θα είναι πολύ βαρύς για τους συνταξιούχους της χώρας μας. Για να μιλήσουμε με αριθμούς το σύνολο των παρεμβάσεων στα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας μας είναι περίπου στα 3 δισ. για το 2019, ενώ από τη μείωση της έκπτωσης στο αφορολόγητο προβλέπεται να εξοικονομηθούν περίπου 2 δισ. ευρώ ακόμη. Περίπου 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχοι θα υποστούν τις περικοπές με το περίπου 1,2 εκατ. εξ αυτών να είναι συνταξιούχοι του Δημοσίου.

Πού θα κυμανθούν οι μειώσεις

Όπως όλα δείχνουν η μειώσεις δεν θα είναι ίδιες για όλους τους συνταξιούχους, αλλά θα εξαρτηθούν από τις προσωπικές διαφορές που εμφανίζουν οι συντάξεις τους μετά τον επανυπολογισμό τους σύμφωνα με τα κριτήρια του νόμου Κατρούγκαλου. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία οι μειώσεις για άλλους θα είναι μικρότερες από 160 ευρώ, για παράδειγμα 80 ευρώ, και για άλλους μεγαλύτερες από τα 160 ευρώ σε κύρια και επικουρική σύνταξη. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που το πλαφόν της μείωσης του 18% βγάζει πολύ μεγάλες απώλειες, ακόμη και 280 ευρώ, μόνο από την κύρια σύνταξη.

Επικουρικές συντάξεις

Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, όσον αφορά τις επικουρικές, ότι έχουνε γίνει με τους νέους νόμους δύο πολύ σημαντικές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της σταδιακής ισορροπίας του συστήματος. Για όλους τους νέους συνταξιούχους, μετά το 2015, οι επικουρικές υπολογίζονται με βάση τα έτη ασφάλισης του συνταξιούχου και το ύψος των εισφορών που έχει καταβάλει, σε σχέση βέβαια πάντα και με τον μόνιμο στόχο για τη μη δημιουργία ελλειμμάτων στα επικουρικά ταμεία.

Παραδείγματα περικοπών σύνταξης

Το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες να υπολογιστούν οι προσωπικές διαφορές που προκύπτουν από τα νέα δεδομένα του νόμου Κατρούγκαλου, έτσι ώστε να γίνουν περισσότερο σαφείς οι περικοπές που θα προκύψουν από το 2019.

Μειώσεις συντάξεων δημοσίου

Έτσι μπορούμε να δούμε για παράδειγμα συνταξιούχο του Δημοσίου, στην κατηγορία πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, με 36 έτη ασφάλισης και σημερινό ποσό σύνταξης στα 1.035 ευρώ να έχει μία μείωση της τάξης των 100 ευρώ στη σύνταξή του. Η νέα σύνταξη που θα πάρει από τον Ιανουάριο του 2019 θα είναι στα 935 ευρώ. Ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα χάσει σε ετήσια βάση 1.200 ευρώ, κάτι που αντιστοιχεί σε περισσότερο από μία σύνταξη.

Μειώσεις συντάξεων ΙΚΑ

Αν πάρουμε για παράδειγμα έναν συνταξιούχο του ΙΚΑ με 36 έτη ασφάλισης και σημερινή σύνταξη στα 1.408 ευρώ βλέπουμε ότι η σύνταξη του, με πλαφόν 18%, διαμορφώνεται στα 1.170 ευρώ.

Περικοπές συντάξεων ΤΕΒΕ

Μεγάλες αναμένεται να είναι οι περικοπές και στους πρώην συνταξιούχους του ΤΕΒΕ. Σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συνταξιούχου του συγκεκριμένου ταμείου, με 17 έτη ασφάλισης και 9 μήνες, ο οποίος σήμερα εισπράττει περίπου 800 ευρώ μεικτά, εμφανίζει προσωπική διαφορά 299 ευρώ! Με το πλαφόν της μείωσης όμως στο 18% η τελική περικοπή της σύνταξης του εν λόγω συνταξιούχου θα είναι περίπου στα 146 ευρώ. Έτσι η σύνταξή του θα μειωθεί τελικά στα 660 ευρώ περίπου μεικτά.

Περικοπές στις συντάξεις χηρείας

Τέλος μεγάλες φαίνεται να είναι και οι περικοπές στις συντάξεις χηρείας. Εδώ μάλιστα έχει συμβεί και το εξής αρνητικό γεγονός. Για τις νέες συντάξεις χηρείας δεν μειώνεται μόνο το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης του θανόντος σε 50% από 70%, αλλά πρώτα επανυπολογίστηκε η σύνταξη του θανόντος με βάση τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Κατρούγκαλου. Έτσι προκύπτει διπλή μείωση καθιστώντας τις νέες συντάξεις χηρείας ακόμη χαμηλότερες.

Παράδειγμα μείωσης συντάξεων χηρείας

Για να καταλάβετε τη δραματική μείωση που θα υποστούν οι συντάξεις αυτές αξίζει να αναφέρουμε το εξής παράδειγμα: χήρα λάμβανε με το προηγούμενο καθεστώς 948 ευρώ σύνταξη χηρείας από 1.354 ευρώ που ήταν η σύνταξη του θανόντος. Με το νέο σύστημα θα παίρνει μόνο 485 ευρώ!

Κατάσταση στις συντάξεις από το 2019

Έτσι περίπου αναμένεται να διαμορφωθεί η κατάσταση στις συντάξεις από το 2019 με βάση τις περικοπές που έχουν αποφασιστεί. Όλο το προηγούμενο διάστημα διαπρεπείς νομικοί και εργατολόγοι, όπως ο κύριος Μητρόπουλος, ο κύριος Ρωμανιάς, αλλά και ο κύριος Κουτρουμάνης είχαν εγκαίρως με άρθρα τους και συνεντεύξεις προειδοποιήσει γι’ αυτό το κύμα μειώσεων που έρχεται. Και τώρα βλέπουμε μετά και την κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου, αλλά και την εγκύκλιο Χουλιαράκη ότι τελικά αυτές οι περικοπές συντάξεων μάλλον δεν θα αποφευχθούν.